top of page

Aπό το STEM

και το STE[A]M

...στο ST[R]EAM

H Ανάγνωση και η Γραφή

ως βασικές συνιστώσες

των επιστημών

…Ένα [R] με διττή σημασία: [R]eading & w[R]iting. Προστιθέμενη αξία στη χαρτογράφηση – αποτύπωση μιας πρακτικής στην εκπαιδευτική διαδικασία ή μια ουσιαστική προσθήκη σε μια πετυχημένη προσέγγιση; Μήπως με την προσθήκη αυτή συμπληρώνεται το puzzle με το σημαντικό κομμάτι που έλειπε;

 

Έχουν γραφτεί πολλά κείμενα για το STEM (Science, Technology, Engineering, Μathematics). Ο όρος αυτός πρωτοεμφανίσθηκε το 2001 από τη βιολόγο Judith A. Ramaley, η οποία ως Διευθύντρια του Ιδρύματος Φυσικών Επιστημών των ΗΠΑ, ήταν υπεύθυνη για την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σπουδών. Το 2006 (που άρχισε να αναπτύσσεται στις Ηνωμένες Πολιτείες το "κίνημα" αυτό), προέκυψε η ανησυχία ότι οι μαθητές δεν ήταν καλά προετοιμασμένοι για τις θέσεις εργασίας υψηλής τεχνολογίας που θα δημιουργούνταν στο μέλλον.

​

Μόλις ένα χρόνο αργότερα (2007), η ερευνήτρια Georgette Yakman ανακοίνωσε την ανάγκη να συμπεριληφθούν οι Τέχνες στα προγράμματα STEM. Έτσι, το STEM έγινε STE[Art]M. Η Georgette επεκτάθηκε στο πώς σχετίζεται η Τέχνη με τις θεματικές περιοχές της STEM προσέγγισης. Σύμφωνα με λεγόμενά της: "η επιστήμη και η τεχνολογία ερμηνεύονται μέσω της μηχανικής και των τεχνών, όλα βασίζονται σε στοιχεία των μαθηματικών. Αυτή είναι μια πολύ καλή αρχή – εφόδιο για την αγορά εργασίας του 21ου αιώνα" …

​

Επιστήμονες και εκπαιδευτικοί έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι οι δεξιότητες που απαιτούνται πλέον, περιλαμβάνουν τη μελέτη και τη γραφή, όταν βέβαια, αυτές συνδυάζονται με τη σκέψη και την τέχνη (με την ευρεία της έννοια). Η αναγνώριση, η απεικόνιση και ο σχηματισμός μοτίβων, η μοντελοποίηση και η απόκτηση «αίσθησης» για τα συστήματα, καθώς και οι δεξιότητες που αποκτώνται από τη χρήση εργαλείων όπως το μολύβι και τα πινέλα, είναι αποδεδειγμένα πολύτιμες για την ανάπτυξη των παιδιών – μαθητών.

​

Οι Oργανισμοί συνειδητοποιούν επίσης ότι η προσθήκη των τεχνών στο STEM δεν αρκεί. Πρέπει να προσθέσουμε τις δεξιότητες σκέψης που ενσωματώνονται στην ανάγνωση και τη γραφή.

 

Η γραφή (wRiting), για να είναι δημιουργική, αξιοποιεί ένα μεγάλο φάσμα των «εργαλείων σκέψης». Για να γίνουμε καλοί συγγραφείς πρέπει να αναγνωρίζουμε και να δημιουργούμε μοτίβα. Χρησιμοποιούμε αναλογίες και μεταφορές για να μοντελοποιήσουμε κάποια πραγματικότητα που λαμβάνει χώρα σε μια άλλη διάσταση. Μεταφράζουμε αισθήσεις, συναισθήματα και γνώσεις σε σαφώς μεταδιδόμενες μορφές. Όλες αυτές τις πληροφορίες οι οποίες βασίζονται σε αισθήσεις, τις συνδυάζουμε σε λέξεις που προκαλούν ευχαρίστηση, τύψη, θυμό, επιθυμία ή οποιοδήποτε άλλο ανθρώπινο συναίσθημα που θα μετατρέψει την κατανόηση σε δράση. Η γραφή γίνεται μια δημιουργική διαδικασία. Είτε γράφουμε ένα μυθιστόρημα, είτε μια απαρίθμηση γεγονότων, συναισθημάτων, εντυπώσεων, απαιτούνται ίδιες ικανότητες ανάπτυξης της φαντασίας, όπως και οι δημιουργικές δραστηριότητες σε άλλους τομείς.

​

Η διαδικασία κατά την οποία ο συγγραφέας μετουσιώνει τον κόσμο σε λέξεις, είναι αρκούντως δημιουργική… Μέσα από αυτή παρουσιάζει το μυθιστορηματικό του λόγο και γίνεται κομμάτι του αναγνώστη. Στη διαδικασία αυτή, ο συγγραφέας έρχεται αντιμέτωπος με τον γραπτό λόγο αλλά και με τον εσωτερικό και εξωτερικό κόσμο του, προσπαθώντας να κατανοήσει τόσο τις λέξεις όσο και τις ιδέες. Οι λέξεις κατά βάση έχουν να κάνουν με τους λεπτεπίλεπτους συγγραφικούς χειρισμούς για να αποδοθούν οι περιγραφές, η θεματική και οι αφηγήσεις, ενώ οι ιδέες πρέπει κατά βάση να αποτυπωθούν με μια «φόρμα», απλή αλλά και κατανοητή από το ευρύ κοινό. 

​

Δεδομένου ότι οι λέξεις είναι ο πρωταρχικός τρόπος έκφρασης, …οποιοσδήποτε δεν έχει καταφέρει να αξιοποιήσει τη δημιουργική της χρήση, δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένος για επικοινωνία σε οποιαδήποτε θεματική περιοχή.

​

Πολλοί επιστήμονες, μέσα από δικές τους εμπειρίες, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η  γραφή και η ανάγνωση είναι χρήσιμες στη προσέγγιση αυτή. Για παράδειγμα:

 

  • Η Priya Venkatesan η οποία διδάσκει Συγκριτική Βιβλιογραφία και Βιοχημεία στο Dartmouth College, γράφει: «Ενώ έκανα έρευνα μοριακής βιολογίας βρήκα τις παραλληλίες μεταξύ λογοτεχνίας και επιστήμης πολύ εντυπωσιακές. Θεωρητικά ένας καλός χειριστής της γραφής θα μπορούσε να έχει αρκετά πλεονεκτήματα στο εργαστήριο, όχι μόνο για τη βελτίωση της επιστημονικής πραγματικότητας, αλλά και για την καλύτερη κατανόηση του επιστημονικού φαινομένου».

  • Ο χημικός Roald Hoffmann έχει κάνει ένα βήμα πιο πέρα: έχει γίνει επαγγελματίας ποιητής, όντας παράλληλα, επιστήμονας. Σημειώνει ότι «η γλώσσα της επιστήμης είναι μια γλώσσα υπό άγχος. Λέξεις που δημιουργούνται για να περιγράψουν πράγματα που φαίνονται απερίγραπτα με λόγια – εξισώσεις, χημικές δομές κλπ. μπορεί να μην σημαίνουν κάτι για κάποιον έξω από το χώρο, αλλά  πρέπει να μπορέσουμε με κάποιο τρόπο να περιγράψουμε την εμπειρία που μεταφέρουν. Με την ύπαρξη μιας φυσικής γλώσσας, η γλώσσα της επιστήμης μπορεί να είναι εγγενώς ποιητική. Υπάρχει η υπεροχή της μεταφοράς στην επιστήμη. Τα συναισθήματα εμφανίζονται ως κατάσταση της ύλης και το πιο ενδιαφέρον, ως κατάσταση της ψυχής". Η ποίηση βοηθά τον Hoffmann να καταλάβει όχι μόνο τι κάνει, αλλά γιατί το κάνει. "Ιf you want to train innovative and successful scientists, there isn’t any doubt that you want to teach them to love and cherish writing".

​

Αρκετοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι: Αν θέλουμε να εκπαιδεύσουμε πρωτοπόρους και επιτυχημένους επιστήμονες, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρέπει να τους διδάξουμε να αγαπούν την ανάγνωση και τη γραφή σε όλες τις εκφάνσεις.

​

___________________

Η μετατροπή του STEM σε STEAM ενεργοποιεί τις επιστήμες. Προχωρά ένα βήμα παραπέρα. Η μετατροπή του STEAM σε STREAM θα ​​απελευθερώσει πολύ ισχυρά ρεύματα δημιουργικότητας. Όλοι έχουμε τόσα πολλά να μάθουμε ο ένας από τον άλλο. Ας ενοποιήσουμε τους πιο ζωτικούς μας κλάδους …που είναι διαφορετικοί στον καθένα μας.

 

Ας εντοπίσουμε και ας συνθέσουμε τη δημιουργική μας διαφορετικότητα…

​

Βασίλης Οικονόμου

​

... An [R] with a dual meaning: [R]eading & w[R]iting. Is this added value in an educational practice or a substantial addition to a successful approach? Does this addition complement the puzzle with the important missing component that was absent from previous approaches?

​

Several texts have been written for STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). In 2006 (when this “movement” appeared in the United States), there was a serious concern that students were not well prepared for the high-tech jobs that were to be created in the future.

​

Only a year later (2007), researcher Georgette Yakman announced the need to include Arts in STEM programmes. Thus, STEM became STE[A]M. Georgette explained how Art is related to the subject areas of the STEM approach. According to her, "science and technology are interpreted through engineering and arts, all of which are based on mathematical elements. This is a very good asset for the labor market of the 21st century" ...

​

Scientists and educators realise that the necessary skills of our century, include reading and writing, when of course, they are combined with thinking and art (in its broad sense). Identifying, imagining and designing patterns, modeling and acquiring "the sense" of systems, as well as the skills acquired through the use of tools such as pencil and brushes, are proving to be valuable for the development of students.

​

Organisations are also aware that the addition of arts to STEM is not enough. Thinking skills that are included into reading and writing should also be included. 

​

A wide range of "thinking tools" is used in Creative writing.  Good writers need to recognise and create motifs. They use ratios and metaphors to model a reality that takes place in another dimension. They translate senses, feelings and knowledge into clearly transmitted forms. All this information, which is based on senses, is combined and transformed into words that trigger pleasure, repentance, anger, desire or any other human emotion in order to turn understanding into action. Writing becomes a creative process. Whether we write a novel or a list of events, feelings, impressions, we need the same imagination skills as those developed in other areas of creative activities.

​

The process in which the author translates the world into words is sufficiently creative ... Through it he presents his novel to the reader. The writer is confronted with the written world but also with his inner and outer world, trying to understand both words and ideas. Words have to do with delicate writing manipulations to give descriptions, themes and narration, while ideas must be expressed in a simple “form” understandable by the general public.

​

Since words are the primary way of expression, those who have not been able to deploy their creative skills, are not adequately prepared to communicate in any area.

​

Many scientists, through their own experiences, have come to the conclusion that writing and reading are extremely useful. For example:

  • Priya Venkatesan, who teaches Comparative Literature and Biochemistry at Dartmouth College, writes: "While I did molecular biology research, I found the correspondence between literature and science very impressive. In theory, a good handler of writing could have several advantages in the lab, not only to improve scientific reality but also to better understand the scientific phenomenon. "

 

  • Chemist Roald Hoffmann has gone a step further: he has become a professional poet while being a scientist. He notes that "the language of science is a language of stress. Words created to describe things that seem indescribable in words (equations, chemical structures, etc.) may not mean anything to someone who is not a scientist, but we must somehow describe the experience they carry. Thanks to the existence of a natural language, the language of science can be inherently poetic. Emotions appear as a state of matter and even more as a state of the soul". Poetry helps Hoffmann understand not only what he is doing, but why he does it. "If you want to train innovative and successful scientists, there is not any doubt that you want to teach them to love and cherish writing ".

 

_________________

Converting STEM to STEAM activates science. But we have to go one step further. Converting STEAM to STREAM will release very strong creativity powers. We all have so much to learn from each other. Let's bring together our most vital skills... that are so different from one another. 

 

Let us trace and compose our creative diversity ...

​

Vassilis Economou

 

​

bottom of page